Balın doğal ve katkısız olduğunu bir tüketici olarak anlamak mümkün değildir. Her balın (saf olduğunu düşündüğümüz) üretildiği yöreye, balın türüne, mevsim şartlarına göre kendine has tadı, kokusu,rengi ve kıvamı olur. Hatta standart ve basit tahlil yöntemleri dahi katkılı bir bal ürettiğinizde dahi “saf bal” sertifikası almanıza mani değildir. Detaylı tahlil yöntemleri ise oldukça pahalı ve her yerde yapılamadığı için ise bilimsel çalışmalar dışında tercih edilmez. Biz kendi arılarımızdan biliriz ki aynı kovandan aynı anda aldığımız balın tadı, rengi kıvamı dahi farklılıklar gösterebiliyor. Tabi bu detayda herkesin bunu anlaması çok kolay değil. Ancak karşılaştığımız en ilginç konulardan birisi, özellikle sonradan aroma katılarak standart hale getirilmiş ballara alışmış tüketicilerin saf bal yediklerinde farkı çok net anlayabildiğidir. Bu bilgiler altında balın nasıl ve kim tarafından üretildiğini görmeden, sürekli yanında durmadan kimse balın saf ve katkısız olduğundan emin olamaz. Bu nedenle bu durum arıcılar ve bu işin ticaretini yapanlar tarafından kolaylıkla kullanılır.

Tükettiğiniz balın doğal ve katkısız olup olmadığını anlamak için aşağıdaki küçük ipuçları size biraz fikir verebilir ancak hiç bir zaman net sonuç vermezler. Bununla beraber 10. maddede kendi tecrübelerimizden bir ipucunu sizinle paylaştık.

1. Gerçek balın çok özel , esans gibi hafif bir kokusu vardır. Balı keserken , saklama kabını açıp kapatırken bu koku daha yoğun algılanır.

2. Gerçek bal , glikozlu bala göre daha koyu kıvamdadır. Yaklaşık % 15 su , %25 Sakkarin % 35 Glikoz ve çeşitli mineraller , tuzlar içerir.

3. Gerçek bal çok çok tatlı değildir , koyu kıvamlı şerbet gibi değil kendine özgü bir tadı vardır. Glikozlu bal gerçek bala göre daha tatlıdır.

4. Gerçek bal ağıza alındığında bir kaç tür rayiha tadı alınır. Oysa glikozlu ballarda düz tek bir tad olur.

5. Gerçek balın dış görünümü ceviz kabuğu veya buna benzer grinin tonlarında olur. Glikoz katkılı ballar ise daha açık tonda beyaz renkte olur.

6. Gerçek bal , kekik , keven , katır tırnağı , sığır kuyruğu çiçeklerinin çeşitlerine göre açık mor , sarı , hafif kırmızı veya buzlu cam renklerinde veya bu renklerin değişik tonlarında olabilir. Glikozlu ballar ise açık cam renginde ve daha şeffaf olur.

7. Bir kaşığa bal koyup ateşe tuttuğunuzda gerçek bal oldukça akışkan olur , dayanıklıdır geç yanar , glikoz balı ise çabuk yanar ve kömürleşir.

8. Aynı ölçek iki kaba tam süzülmüş gerçek bal ve glikozlu bal koyup ağırlıklarını karşılaştırdığınızda , gerçek bal çok daha ağır gelir. Test edebilirsiniz, Balın özgül ağırlığı yaklaşık 1.36 dır, yani 1 litre saf bal 1.36 kg gelmelidir. Marketlerden aldığınız süzme balın ağırlığını hacmine böldüğünüzde ne değer geldiğine bakabilirsiniz. Birde bizden aldığınıza…

9. Düzenli bir şekilde tüketildiğinde gerçek bal şeker hastalarında , şeker değerini sadece bir kaç puan arttırır. Ancak aynı miktarda tüketilen glikozlu bal şeker hasalarını komaya dahi sokabilir.

10. Saf bal üreten arıcıda hem komple sırlanmış petek hemde kısmen sırlanmış petek olur. Tüketiciler görselliğe önem verdiği için tamamı sırlanmış petek balları tercih ederler. Oysaki yarı sırlanmış petek bal saflığın işareti olabilir. Çünkü katkı veren arıcılar peteklerin ağır gelmesi için ve güzel görünmesi için peteği komple sırlatırlar. Oysa bizim gibi üreticiler mevsim sona erdiğinde ve arılar daha bal getiremediğinde yarım kalan petekleri olduğu gibi alır kovanlardan. Bu aşamada arılar artık normalde tercih etmedikleri çiçkleride yoklayacakları için bal daha kaliteli olmaktadır. Neden marketlerde yarı sırlanmış bal göremeyiz. Neden hepsi dolu doludur ? düşünmek gerekli.

Sonuçta gerçek bal , arının doğadan tamamen kendi çabalarıyla en saf halde toplayıp kendi enzimleriyle midesinde üretmiş olduğu bir gıda maddesidir. Oysa glikozlu bal , arı kovanının içine yerleştirilen glikoz-şeker şerbetini arının emmesi ve bunu bala çevirmesinden ibarettir. Burdan anlaşılacağı üzere , gerçek bal ile katkılı balın hem fiyat hem de besin değeri olarak karşılaştırmasını yapmak çok yanlıştır.